Nedostatak estrogena, kao i prirodni gubitak ove grupe hormona koji prati ulazak u menopauzu, umnogome mijenja život žene. Pored toga što utiče na spoljni izgled, manjak estrogena djeluje i na osjećaj samopouzdanja, raspoloženje i koncentraciju. Ono što, međutim, takođe prati pad estrogena jeste i povećanje rizika od osteoporoze i slabljenja kardio-vaskularnog sistema.

Kako i koliko hormonska terapija može da pomogne za "Dan” govori dr Lucija Gvozdenović, akušer, ginekolog i endokrinolog iz ordinacije „NikaMed“ iz Podgorice.

Kome se preporučuje terapija estrogenom, a u kojim namirnicama/biljkama se on nalazi i može li se hranom povećati nivo ovog hormona?

- Ponekad je dovoljno prilagoditi ishranu i napustiti loše navike. Ali u većini slučajeva ljekar propisuje i hormonsku terapiju ili uzimanje fitoestrogena - biljnih analoga polnih hormona. Ako govorimo o hormonskoj terapiji uopšte, ne samo u vezi sa menopauzom, to je medikametozna terapija endokrinih bolesti, liječenje hormonskim ljekovima za nadoknađivanje izgubljene hormonske funkcije, vraćanje poremećene hormonske ravnoteže, kao i postizanje imunosupresivnih, diuretičkih i niz drugih efekata u liječenju unutrašnjih, kožnih i drugih bolesti. Hormoni koji se danas koriste (uključujući hormonske ljekove) su ljekovi dobijeni iz endokrinih žlijezda ili njihovih sintetskih analoga (zamjena) koji, poput vlastitih hormona, posebno utiču na metabolizam i obnavljaju različite poremećene funkcije tkiva i organa i organizam u cjelini: estrogeni, gestogeni, progestogeni, androgeni, progestini, oralni kontraceptivi, mirena - intrauterinski sistem, stimulatori ovulacije, antiestrogenski ljekovi, antigonadotropni ljekovi, agonisti. Konkretno, hormonska terapija se koristi u slučajevima nedovoljne (izgubljene) endokrine funkcije: na primjer, menopauza, dijabetes melitus...

Koji je cilj hormonske terapije kada žena uđe u menopauzu?

-Cilj hormonske terapije u menopauzi je farmakološki zamijeniti hormonalnu funkciju jajnika kod žena koje imaju nedostatak polnih hormona. Važno je postići takve minimalno optimalne nivoe hormona u krvi pri kojima bi se postigao terapeutski i profilaktički efekat za poremećaje u menopauzi uz minimalne nuspojave estrogena, naročito u endometrijumu i mliječnim žlijezdama.

Koji su ljekovi izbora?

- Ljekovi izbora za hormonsku terapiju danas su kombinovani estrogen-progestogeni ljekovi; prirodni estrogeni - estradiol valerat, mikronizovani estradiol, konjugirani estrogeni: estrone sulfat, ekvilini; estriol, estriol sukcinat; prirodni ili sintetički progestogeni: medroksiprogesteron, progesteron acetat, ciproterone acetat, norgestrel, levonor-gestrel, noretisteron acetat i nova generacija progestogena - desogestrel, gestodene, norgestimate. Sve indikacije su podijeljene na kratkoročne i dugoročne. Kratkoročne uključuju terapeutski uticaj na neuro-vegetativne i kozmetičke simptome. Dugoročne indikacije uključuju prevenciju osteoporoze, koronarne srčane bolesti, depresije, Alchajmerove bolesti. Dugotrajna hormonska terapija (više od pet godina) ima i terapeutske i profilaktičke efekte. Kratkoročni kursevi hormonske terapije mogu se primijeniti kod žena sa valunzima, psihološkim poremećajima, dispareunijom i mokraćnim disfunkcijama.

Kod kojih kategorija žena je hormonska terapija kontraindikovana?

- Glavne kontraindikacije su karcinom endometrija i dojke, krvarenje iz materice nepoznatog porijekla, koagulopatija i tromboembolijska anamneza, zatajenje bubrega i jetre, teški tok dijabetesa, melanom, meningioma. Upotreba fitoestrogena ima mnogo manja ograničenja i nuspojave. Po svojoj strukturi ove prirodne materije liče na prirodni ženski estradiol. Uz nedostatak polnog hormona, oni djeluju kao “potcijenjenost”. Sa povećanom količinom estradiola daju suprotan, antiestrogeni efekat; „biljni hormoni“ zauzimaju mjesto stvarnih viška estrogena na ćelijskom nivou i vraćaju ravnotežu. Uopšte, krhkost kostiju je najopasniji simptom nedostatka estrogena.

Da li terapija estrogenom može da izazove neke nuspojave?

-Važno je napomenuti da hormonska terapija ima impresivan spisak kontraindikacija, među kojima su posebno endometrioza i fibroidi materice, bolesti karakteristične za menopauzu. Lista neželjenih efekata je takođe prilično velika: bolovi i promjene mliječnih žlijezda, povećan apetit i gojenje kao rezultat, suva sluznica vagine, brzo zamaranje, akne i seboreja. Ljepota i zdravlje žena direktno zavise od toga koliko estrogena se nalazi u tijelu. Srećom, njihov nivo se može podesiti. Ali ne zaboravite da bi samo specijalista trebalo da dijagnostikuje i propiše liječenje.

S.M.

---